Faraday Kafesi
1836 yılında Micheal Faraday tarafından bulunan bu kafes;
tamamen kapalı veya tel örgü olarak yapılabilir. Faraday kafesi, değişik
metodlarla yıldırımlardan korunmak için kullanılır. Dünyada ve ülkemizde güvenilen bir sistem olan Faraday kafesi basit bir mantıkla, direnci çok düşük iletkenler üzerinden yıldırımın toprağa akmasını (deşarjını) sağlar. Doğru hesaplama ve doğru montaj ile yapılmış bir faraday kafesi tam güvenlidir.
Faraday kafesi deneyi
Faraday kafesi sistemi 4 farklı aşamadan meydana gelir. Bunlar;
-Dış sistem
-İç sistem
-Eş potansiyel bara
-Topraklama’dır.
Faraday kafesi sistemi
Paratonerler; aktif bir eleman olduğundan iyonlaşma sonucunda
yıldırımı çekip toprağa iletirken, faraday kafesi pasif elanlardır ve risk
analizi yapıldıktan sonra projeye en uygun biçimde hesaplamalar sonucunda
yerleştirilir. Paratonerden daha pahalı sistem olan faraday kafesi cephaneliklerde, yüksek tepelerdeki yapılarda ve önemli tesislerde kullanılmaktadır. Ne kadar sık aralıklarla yerleştirilirse o kadar koruma sağlar.
Tam bu noktada Fayda-Maliyet oranı iyi yapılmalır.
Eş potansiyel bara
Faraday kafesi yapılmakta olan bir temel örneği
Faraday kafesi içerisini elektriksel kuvvetlerden korurken, iç
tarafından verilen elektriksel kuvvetlerden de dış tarafı aynı şekilde
koruyabilir. Radyo frekans modüllerinde dış ortama bozucu sinyallerin
ulaşmasını engellemek ve telsiz konuşmalarının dinlenmemesi için faraday kafesinin bu özelliğinden faydalanılır.
Faraday kafesi bina uygulamalarında; ara katlar dahil edilmeden, temelde ve çatıda uygulanır. Ara katlarda uygulanması pek faydalı olmadığından genelde es geçilir.
Bir yıldırım yaklaşık olarak 2 km'yi etkiler. Dolayısıyla, topraklama kazığının (çubuğunun) uzakta olmasının pek anlamı yoktur. Dikkat edilmesi gereken noktalar; zemine göre kazığın kaç tane, kaç metre aralıklarla atılacağı, boyu ve cinsidir. Islak ve kayasız bir zeminde çok fazla kazığa gerek yoktur. Topraklama kazıkları arasındaki mesafe kazığın uzunluğunun en az iki katı olacak şekilde ayarlanmalıdır.
Faraday kafesinde bağlantı elemanları hayati derecede önemlidir. Hem şeritin kendi arasındaki klemensleri hem de şerit ile demir donatı arasındaki klemensleri eksiksiz atmak doğru bir faraday için gereklidir.
Bir faraday örneği
Bir yıldırım yaklaşık olarak 2 km'yi etkiler. Dolayısıyla, topraklama kazığının (çubuğunun) uzakta olmasının pek anlamı yoktur. Dikkat edilmesi gereken noktalar; zemine göre kazığın kaç tane, kaç metre aralıklarla atılacağı, boyu ve cinsidir. Islak ve kayasız bir zeminde çok fazla kazığa gerek yoktur. Topraklama kazıkları arasındaki mesafe kazığın uzunluğunun en az iki katı olacak şekilde ayarlanmalıdır.
Faraday kafesinde bağlantı elemanları hayati derecede önemlidir. Hem şeritin kendi arasındaki klemensleri hem de şerit ile demir donatı arasındaki klemensleri eksiksiz atmak doğru bir faraday için gereklidir.
Bir faraday örneği
İç yüksek gerilimlerden kaynaklı sorunlara karşı faraday kafesi kullanılırken, faz ya da toprak hattına düşen yıldırım ve kesici açtığında oluşan fazla akım yüksek gerilim gibi dış yüksek gerilimden korunmak için parafudr kullanılır.
Uluslararası HD, EN, IEC gibi standartlarda paratoner yer almaz. Yıldırımdan korunmak için paratoner mi mantıklı yoksa; faraday kafesi mi halen tartışılmaktadır.
Yorumlar
Yorum Gönder